Fundacyjny hołd

Fundacja „Mater Dei” podsumowując swoje dziewięcioletnie mozolne zabiegi, związane ze staraniami o odtworzenie i powrót monumentalnej figury Madonny we wschodnią blendę kościoła NMP w Malborku, ogłosiła konkursy - literacki i plastyczny. Podsumowanie obu tych konkursów miało niecodzienną oprawę w ubiegły piątek, podczas pierwszego, w odrestaurowanym zamkowym kościele koncertu tzw. „Kameraliów”. To cykliczne koncerty zamkowe różnych gatunków muzyki. Podczas piątkowego zatytułowanego „U źródeł muzyki Fryderyka Chopina” w wykonaniu zespołu Marii Pomianowskiej „LutoSłowianie” zdecydowano dokonać uroczystego wręczenia nagród laureatom obu konkursów.

- Przygotowaliśmy się do tych działań z pietyzmem. Chcieliśmy upamiętnić i podkreślić pracę fundacyjną – powiedział Andrzej Panek, wiceprezes Fundacji „Mater Dei”. Poprosiliśmy o współpracę znane i wybitne w swoich dziedzinach osoby: Agnieszkę Daniłów i Tomasza Bogdanowicza. Nieświadomi tak do końca wagi podejścia do tematów mieszkańców Malborka włożyliśmy na ich barki bardzo trudne zadania. Tym bardziej jesteśmy usatysfakcjonowani odzewem na nasz apel i poziomem prac. Wydaliśmy Kurier Okolicznościowy Fundacji „Mater Dei”, publikujemy nagrodzone prace literackie i plastyczne. Mamy pomysł na wernisaż, a na pewno wszyscy uczestnicy konkursu otrzymają okolicznościowe podziękowania, nie mówiąc już o cennych nagrodach dla laureatów.

Od lewej: Andrzej Panek wiceprezes Fundacji Mater Dei oraz Tomasz Bogdanowicz podczas zapowiedzi rozdania nagród laureatom konkursów

- Do konkursu przystąpiło pięćdziesięciu autorów przekazując nam, zespołowi oceniającemu, pięćdziesiąt cztery prace – wyjaśnia Agnieszka Daniłów, autorka regulaminu, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu, wydz. Edukacji Artystycznej, dyrektor Powiatowego Ogniska Plastycznego. – Całe przedsięwzięcie było propagowane w mediach, szkołach, środowiskach plastycznych. W każdej szkole mieliśmy swego rodzaju koordynatora, dzięki temu już na wstępnym etapie można było uniknąć zasypania pracami. Mimo to, wśród wyselekcjonowanych prac werdykty wcale nie były takie oczywiste.

Agnieszka Daniłów, autorka regulaminu, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu, wydz. Edukacji Artystycznej, dyrektor Powiatowego Ogniska Plastycznego w Malborku

W obu konkursach: plastycznym i literackim zatytułowanym „Piórem i pędzlem” mogli wziąć udział uczniowie gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych oraz dorośli. W konkursie plastycznym należało podjąć jeden z dwóch tematów: „Historia i rola posągu” lub „Prace przy odbudowie figury”. Mógł to być rysunek, obraz lub grafika. Jak podkreślała autorka regulaminu chodziło o swobodną, twórczą interpretację, a nie kopiowanie wizerunku. Ten pomysł chwycił, i komisja jury w składzie: Ewa Miszewska z Fundacji „Mater Dei”, ks. prałat Jan Żołnierkiewicz, plastyk Katarzyna Parafiniuk, fotografik Michał Statkiewicz mieli „pełne ręce roboty”.

Burmistrz Malborka Marek Charzewski w trakcie wręczania dyplomów i nagród laureatom konkursu plastycznego

W końcu udało się wyselekcjonować najlepsze, zdaniem jurorów, prace i tak w kategorii uczniowie gimnazjum: pierwsze miejsce otrzymała Maja Martyniak, l. 13 Gimnazjum Awans, drugie Martyna Romaniak l. 13 POPL oraz trzecie Tomasz Sobuń l. 14 Gimnazjum nr 3. Wyróżnienia otrzymali: Julia Czech l.15 POPL, Maja Cierpiałowska l.13 Gimnazjum nr 2, Alicja Bartmańska l. 14 POPL, Klaudia Osińska l.13 Gimnazjum Katolickie, Aleksandra Kniszewska Gimnazjum nr 1., Julia Drzewiecka l.15 Gimnazjum nr 3, Natalia Balcerek l.14 Gimnazjum nr 1, Wiktoria Kordalska l.14 Gimnazjum Katolickie, Rozalia Polkowska l. 13 Gimnazjum nr 1, Kinga Kapusta l. 14 Gimnazjum nr 2.

Przewodniczący Rady Miasta w trakcie wręczania dyplomów i nagród w konkursie literackim fundacji

W kategorii uczniowie liceum: pierwsze miejsce przyznano Dorocie Potok l. 18 ZSP nr 3, drugie Magdalenie Murawskiej l.17 ZSP nr 2, trzecie Aleksandrowi Chojnowskiemu l.16 POPL. Wyróżnienia natomiast otrzymali Celina Czajka l. 17 ZSP nr 1, Martyna Bakuła l. 18 ZSP nr 1, Krzysztof Sobuń l. 16 ZSP nr 1, Marta Kloch l. 16 POPl, W. Klemarczyk ZSP nr 4.

Koncert zatytułowany "U źródeł muzyki Fryderyka Chopina"; w wykonaniu zespołu Marii Pomianowskiej "LutoSłowianie"

W kategorii osób dorosłych, pierwsze miejsce jury przyznało Alicji Chlebowicz, drugie otrzymała Lilianna Lieban-Lahmaza, trzecie natomiast Magdalena Hebel. Wyróżnienia otrzymali: Hanna Fortuna, Grażyna Kurapiewicz, Łukasz Błaszak, Franciszka Dynowska. Ponadto komisja przyznała wyróżnienia wielkoformatowym pracom wykonanym zespołowo w MCKiE przez grupy SOSW, MOW, Gimnazjum Awans.

W konkursie literackim natomiast wzięły udział prace w dowolnej formie. Mógł być to na przykład utwór poetycki, opowiadanie, legenda czy esej. Utwór musiał być poświęcony malborskiej Madonnie.
- Wpłynęło czterdzieści prac, jedna nie została podpisana, zatem jury oceniało 39 prac w trzech kategoriach. Pierwsza to uczniowie szkół gimnazjalnych, druga - młodzież szkół ponadgimnazjalnych i trzecia - dorośli. Takie były ustalenia regulaminu – powiedział Tomasz Bogdanowicz, członek jury konkursu literackiego, kierownik Działu Edukacji Muzeum Zamkowego w Malborku. - Regulamin nie ograniczał formy. Komunikat był wysłany jednoznacznie – „w dowolnej formie”. Świadomi byliśmy tej trudności, której się podjęliśmy, bo jak tu oceniać poezję na równi z prozą? Jest to problem. Ta trudność mimo wszystko w jakiś sposób została pokonana i stanęliśmy przed zadaniem oceny szerokiego spectrum form. Mieliśmy bowiem do czynienia między innymi z legendą, opowiadaniem, nawet pamiętnikiem i listem czy formami poetyckimi, pojawiła się między innymi oda. Były to prace o przeróżnej tematyce, od osobistej, wzruszającej, jak w pamiętniku, po takie, które były w zasadzie relacją historyczną. Poruszające osobiste uczestnictwo w historii, to był chyba taki wątek wszystkich tych prac. To znaczy niektóre prace kładły nacisk na to, w jaki sposób posąg znalazł się tutaj, inne pokazywały formę wspomnianej legendy, wyjaśniające, dlaczego ten posąg tam jest, jaką jest wartością, a jeszcze inne ukazywały obecną rolę posągu w ich życiu lub innych ludzi. Odniesienie historyczne było dwóch rodzajów, tutaj można byłoby wyznaczyć linię podziału. Był to rok 1945, do tego czasu był akcentowany aspekt samych Krzyżaków, czyli budowniczych tego posągu. Po tym roku - poczynając od zniszczenia po jego skutki. Kilka prac nas bardzo ujęło, mówię o działaniu samego jury, jedna praca jest szczególna, to taki tryptyk, który okazał się pracą bardzo dojrzałą literacko, dojrzałą w formie, dojrzałą w treści z zawiązaniami biblijnymi. Tutaj jest wspomnienie o różdżce, którą trzyma Maryja i jej roli, i źródłach w Biblii, i odniesienia bardzo szerokie. To nas wszystkich urzekło, poruszyło. Było odniesienie do Norwida przepiękne, do „Fortepianu Chopina”, do idei śmierci, do upadku „który sięga bruku”. Piękne odniesienie do różnych form liturgicznych – litanii, a przede wszystkim godzinek. Fantastyczna, piękna praca. Otrzymała pierwsze miejsce w kategorii dorosłych. Ponieważ podniosła poziom konkursu niesamowicie, była to jedyna nagrodzona praca w tej kategorii. Jury ujęła także oda, która w swojej formie jest przecież pracą trudną sama z siebie. W niej pojawiły się perełki językowe, które zrobiły na nas niesamowite wrażenie. Obradom towarzyszyła naprawdę zażarta dyskusja.

Tomasz Bogdanowicz, członek jury konkursu literackiego, kierownik Działu Edukacji Muzeum Zamkowego w Malborku

Tomasz Bogdanowicz wyjaśnił, że jury podkreśliło wysoki kunszt i ocenę prac gimnazjalistów, na równi z kategorią szkół ponadgimnazjalnych. Wszystkie prace trzymały się reżimu określanego regulaminem. Nikt nie przysłał np. dziesięciu stron, nikt nie przekroczył maksymalnej ilości trzech stron maszynopisu.

W efekcie, jury konkursu literackiego w składzie: Tomasz Bogdanowicz, Jowita Uniewicz, Małgorzata Politowska, ks. Józef Pilich FDP, postanowiło nagrodzić prace w trzech wyznaczonych kategoriach:
W kategorii szkół gimnazjalnych przyznano miejsce pierwsze Hannie Milanowskiej, Gimnazjum nr 1, miejsce drugie – Nataszy Łukasik, Gimnazjum nr 3, miejsce trzecie – Agnieszce Walczak, Gimnazjum nr 3. W kategorii szkoły ponadgimnazjalne przyznano jedno pierwsze miejsce oraz dwa równorzędne drugie miejsca: miejsce pierwsze – Justynie Okrucińskiej LO nr 1, miejsce drugie ex aequo: Julia Kolińska, LO, Aleksandra Walkowska, ZSP nr 2. W kategorii III – czyli dorośli, przyznano jedno pierwsze miejsce: Stanisławie Wojciechowskiej – Soja.

Nagrodzone prace zostały wydrukowane w wydanym specjalnie na tę okazję Kurierze Fundacji, który można było otrzymać bezpłatnie podczas koncertu Kameraliów oraz pozostałych uroczystości zamkowych (sobotniego spotkania przewodników, członków fundacji „Mater Dei” z ks. bp. dr. Brunonem Platterem, wielkim mistrzem i opatem zakonu krzyżackiego, oraz niedzielnej wyjątkowej w swoim rodzaju mszy św. w kościele pw. Świętego Jana Chrzciciela).

Krzysztof Hajbowicz